Μελετώντας Μακρυγιάννη

Ειρήσθω
Με τον Λάζαρο Μαύρο
Μ Ε Σ Α ΣΤΗ συλλογική και του καθενός απόγνωση που συνδημιουργείται από (α) την εθνική παρακμή, (β) την καλπάζουσα κοινωνική αποσύνθεση, (γ) τον αδιέξοδο φιλοτομαρισμό, (δ) τον τυφλό φατριασμό της κομματικής πλεονεξίας εξουσίας, (ε) την καταρράκωση της ανυπόληπτης πλέον πολιτικής και, εξ αυτών, (στ) τη διακύβευση της ύπαρξης, του συλλογικού μέλλοντος και των δικαιωμάτων της πατρίδας, πολύτιμη δύναται ίσως ν' αποβεί η προσεκτική μελέτη εκείνου του υποδειγματικά μορφωμένου αγράμματου Στρατηγού Μακρυγιάννη και των Απομνημονευμάτων του.
Στο Α΄ κεφάλαιο του 3ου βιβλίου του (1833-1843), έγραψε την απάντηση που ο ίδιος έδωσε στον γκενεράλ Αγιντέκ της Μπαυαρικής αντιβασιλείας του Όθωνα: «Κι όσο αγαπώ την πατρίδ α μου δεν αγαπώ τίποτας. Νάρθη ένας να μου ειπή ότι θα πάγη ομπρός η πατρίδα, στρέγομαι να μου βγάλει και τα δυο μου μάτια. Ότι αν είμαι στραβός, και η πατρίδα μου είναι καλά, με θρέφει. Αν είναι η πατρίδα αχαμνά, δέκα μάτια νάχω, στραβός θανά είμαι».
Χ Ω Ρ Ι Σ να είχε διαβάσει ποτέ τον προ-προ-παππού τον Θουκυδίδη, ο παππούλης ο Μακρυγιάννης, μιλούσε όπως ακριβώς ο επιφανέστερος του Χρυσού Αιώνα της αρχαίας Αθήνας, ο Περικλής του Ξανθίππου. Ιδού στη 2η δημηγορία του, στο Β-60 του Θουκυδίδη, πώς το είχε πει: «Εγώ γαρ ηγούμαι πόλιν πλείω ξύμπασαν ορθουμένην ωφελείν τους ιδιώτας ή καθ' έκαστον των πολιτών ευπραγούσαν, αθρόαν δε σφαλλομένην, καλώς μεν γαρ φερόμενος ανήρ το καθ' εαυτόν διαφθειρομένης της πατρίδος ουδέν ήσσον ξυναπόλλυται, κακοτυχών δε εν ευτυχούση πολλώ μάλλον διασώζεται».

Κ Α Ι ΝΑ πώς το μετέφρασε ο Ελευθέριος Βενιζέλος: «Εγώ τουλάχιστον πιστεύω ότι η πόλις, η οποία ακμάζει ως σύνολον, ωφελεί περισσότερον τους ιδιώτας, παρά εάν, ενώ καθείς από τους πολίτας ευτυχή, εκείνη ως σύνολον αποτυγχάνη. Διότι ο άνθρωπος που ευδοκιμεί εις τας ιδιωτικάς του υποθέσεις, εάν η πατρίς του καταστραφή, χάνεται και αυτός μαζί της, ενώ είναι μάλλον πιθανόν ότι θα σωθή εάν κακοτύχη μεν ο ίδιος, η πατρίς όμως ευτυχή».
Μ Ι Α ΑΞΙΟΘΑΥΜΑΣΤΗ νέα - πανάρχαια μελέτη του Μακρυγιάννη, που ο ίδιος τον κατατάσσει «Πέμπτο Τραγικό» μας μετά τον Αισχύλο, Σοφοκλή, Ευρυπίδη και Θουκυδίδη, εισηγήθηκε ο Κωστής ο Ζουράρις στο προκλητικού τίτλου βιβλίο του «Να την χέσω τέτοια λευτεριά, όπου θα κάμω εγώ εσένα πασιά» (εκδ. ΑΡΜΟΣ, 2009). Θυμίζοντας και τη γραφή του Γιώργου Σεφέρη για τον Μακρυγιάννη: «Μια από τις πιο μορφωμένες ψυχές του Ελληνισμού. Ποτέ δεν ξανακούσαμε στην Ελλάδα μια τόσο αδρή φωνή».

Πηγή